Paraveterinair-dierenartsassistenten ervaren méér agressie dan dierenartsen
In de analyse zijn dierenartsassistenten en gecertificeerde paraveterinairen, ook wel dierverpleegkundigen genoemd, samengevoegd. Zij hebben in 2023 significant vaker te maken gehad met agressie dan dierenartsen (65% vs. 54%). Gepest worden is vergelijkbaar (resp. 38% en 35%), net als seksueel ongewenst gedrag (beiden 6%) en discriminatie (beiden 15%).
Klanten én collega’s oorzaak grensoverschrijdend gedrag
Diergeneeskundige professionals ervaren niet alleen van klanten, maar ook van leidinggevenden en collega’s grensoverschrijdend gedrag. Van alle deelnemers aan dit onderzoek die agressie hebben ervaren, wordt het grootste deel toegeschreven aan klanten (79%), en in mindere mate aan collega’s en leidinggevenden (samen 21%). Voor seksueel ongewenste aandacht geldt hetzelfde (resp. 61% vs. 39%). Bij pesten stijgt het aandeel dat door het eigen team wordt veroorzaakt (resp. 56% door klanten en 44% door team). En bij discriminatie komt bijna driekwart voor rekening van het eigen team, waarvan 52% veroorzaakt wordt door collega’s en 20% door leidinggevenden.
Jonge mensen ervaren méér ongewenst gedrag dan oudere
Medewerkers onder de dertig ervaren gemiddeld significant veel meer agressie (74%), pesten (55%) en seksueel ongewenst gedrag (10%) dan mensen boven de vijftig (resp. 36%, 23% en 0%). Van de 594 deelnemende vrouwen ervoeren 419 een vorm van grensoverschrijdend gedrag (71%). Van de 36 mannen ervoeren 19 (53%) een vorm van grensoverschrijdend gedrag. Vanwege het grote aantal vrouwelijke deelnemers aan dit onderzoek kan hier niet direct een conclusie uit getrokken worden.
Vergelijk naar type praktijk
Op basis van deze data lijkt geen significant verschil te zijn in de totaal ervaren mate van grensoverschrijdend gedrag bij ketenpraktijken, die momenteel onder vuur liggen, of zelfstandige praktijken (resp. 69% en 71%). Er lijkt wel verschil te zijn naar diersoort waarmee men werkt. Medewerkers van een paardenkliniek ervaren meer grensoverschrijdend gedrag dan medewerkers van een kliniek gespecialiseerd in gezelschapsdieren of landbouwhuisdieren (resp. 77%, 70% en 63%), alhoewel daar door de grote hoeveelheid reacties vanuit de gezelschapsdierenkliniek geen directe conclusies aan verbonden kunnen worden.
Conclusie
De resultaten van dit onderzoek laten zien dat veterinaire werkgevers een belangrijke taak hebben in het beperken van de psychosociale arbeidsbelasting als het gaat om grensoverschrijdend gedrag in de dierenartsenpraktijk. Zij moeten zich niet alleen richten op de communicatie met klanten, maar zeker ook binnen het eigen team signalen van grensoverschrijdend gedrag serieus nemen. Ook veterinaire onderwijsinstellingen kunnen toekomstige medewerkers van een dierenkliniek beter voorbereiden op de situaties die zij tegen kunnen komen op de werkvloer.
Waarom dit onderzoek
St. Anna Advies, een communicatieadvies- en trainingsbureau voor de veterinaire sector, ontvangt regelmatig signalen van grensoverschrijdend gedrag in dierenartsenpraktijken. Behalve het eerdergenoemde onderzoek uit 2007 waren daarvan geen recente data beschikbaar. Doel van dit onderzoek was om te bepalen in welke mate diergeneeskundige professionals in 2023 grensoverschrijdend gedrag, te weten agressie/intimidatie, pesten, seksueel ongewenst gedrag en discriminatie, hebben ervaren op de werkvloer. Specifiek is onderzocht of er verschillen zijn tussen functies, geslacht, leeftijd, locatie, type diersoort waarmee men werkt en het type kliniek (zelfstandig of keten). Om dit in kaart te brengen, heeft St. Anna Advies eind december 2023 een online enquête gedeeld via een e-mailnieuwsbrief onder alle dierenartsenpraktijken van Nederland. Daarnaast werd de enquête verspreid via social media en via nieuwsbrieven van diergeneeskundige organisaties. In de oproep is expliciet benoemd om ook te reageren als men géén grensoverschrijdend gedrag in 2023 heeft ervaren, om een zo compleet mogelijk beeld te kunnen krijgen van de huidige situatie. In totaal werden 632 enquêtes geanalyseerd.